ការឲ្យសហគមន៍ អន្តរជាតិចូល រួមស៊ើបអង្កេត គឺការ ប្រមាថច្បាប់ជាតិ
ភ្នំពេញៈ រដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងមហាផ្ទៃនិងជាឧបនាយករដ្ឋមន្រ្តីលោក ស ខេង កាលពីម្សិលមិញថ្លែងថា ការទាមទាររបស់គណបក្សប្រឆាំងឲ្យសហគមន៍អន្តរជាតិចូលរួមនៅ ក្នុងការស៊ើបអង្កេតណាមួយទៅលើភាពមិនប្រក្រតីនៃការបោះឆ្នោត នឹងជាការបំពានដោយប្រមាថទៅលើច្បាប់កម្ពុជា។
ប្រសាសន៍របស់លោកបានធ្វើឡើងបន្ទាប់ពីគណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោតបានប្រកាសកាលពីថ្ងៃអាទិត្យថា គណៈកម្មការស៊ើបសង្កេតចម្រុះមួយរវាងគណបក្សទាំងពីរនិងគ.ជ.ប ត្រូវបានលុបចោលដោយសារតែការទទូចរបស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិឲ្យមានការចូលរួមពីអង្គការសហប្រជាជាតិ។
ថ្លែងនៅក្រៅក្រសួងមហាផ្ទៃកាលពីម្សិលមិញ លោក ស ខេង បានប្រាប់អ្នកយកព័ត៌មានថា ការទាមទាររបស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិគឺមិនអាចទទួលយកបាន។
លោកថ្លែងថា៖ «[គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ] ចង់បង្កើតយន្តការមួយដែលមានលក្ខណៈក្រៅច្បាប់ ហើយចង់លុបចោលតួនាទីរបស់ គ.ជ.ប។ ជាការយល់របស់យើង វាប្រហែលមិនអាចទៅរួចទេដែលច្រានចោលតួនាទីរបស់ គ.ជ.ប ដែលមានយុត្តាធិការត្រឹមត្រូវទៅតាមច្បាប់»។
កាលពីថ្ងៃអាទិត្យប្រធាន គ.ជ.ប លោក អ៊ឹម សួស្តី ថ្លែងថា គ.ជ.ប នឹងបង្កើតអនុគណៈកម្មការត្រីភាគីមួយក្រោមការគាំទ្រផ្ទាល់ពី គ.ជ.ប ដើម្បីស៊ើបអង្កេតទៅលើបណ្តឹងពាក់ព័ន្ធនឹងការបោះឆ្នោត ដែលខុសកាលពីថ្ងៃសៅរ៍ ដែលគណៈកម្មាធិការនេះបានប្រកាសថា ភាគីទាំងអស់បានព្រមព្រៀងបង្កើតគណៈកម្មការចម្រុះមួយ។
លោក ស ខេង ថ្លែងថា៖ «ឥឡូវនេះ [គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ] បានច្រានចោល [គណៈកម្មការ] ប៉ុន្តែ យើងសង្ឃឹមថា ពួកគេនឹងត្រឡប់ក្រោយវិញ ដើម្បីចូលរួមក្នុងការដោះស្រាយបញ្ហានេះ»។
លោក យឹម សុវណ្ណ អ្នកនាំពាក្យគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ពីម្សិលមិញ បានប្រៀបធៀបតួនាទីរបស់ គ.ជ.ប ចំពោះការស្នើបង្កើតគណៈកម្មការនោះទៅនឹងរដ្ឋាភិបាល ថៃ ដែលកំពុងត្រូវបានអនុញ្ញាតឲ្យវិនិច្ឆយទៅដែនដីជម្លោះជុំវិញប្រាសាទព្រះវិហារ។
លោកថ្លែងថា៖ «យើងកំពុងអនុញ្ញាតឲ្យអ្នកបង្កើតបញ្ហាដោះស្រាយបញ្ហាហើយ។ តើនោះពិតជាអាចទៅរួចឬ? យើងចង់បានគណៈកម្មការមួយដែលអាចដោះស្រាយបញ្ហាបាន»។
រដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងមហាផ្ទៃជួបជាមួយក្រុមតំណាងមន្រ្តីការទូត ពីសប្តាហ៍មុន រួមជាមួយមន្រ្តីក្រសួង ដោយអះអាងកាលពីម្សិលមិញថា ឯកអគ្គរាជទូត អូស្រ្តាលី អគ្គរដ្ឋទូត អាមេរិក ស៊ុយអែត អាល្លឺម៉ង់ បារាំង អង់គ្លេស ជប៉ុន និងសហភាពអឺរ៉ុបជួបនៅក្រសួង។
បើទោះជាស្ថានទូតភាគច្រើនបំផុតកាលពីម្សិលមិញបានបដិសេធមិនធ្វើអត្ថាធិប្បាយអំពីប្រធានបទនៃកិច្ចប្រជុំទាំងនេះក៏លោករដ្ឋមន្រ្តីថ្លែងថា មិនមានគណៈប្រតិភូបរទេសណាមួយបានលើកឡើងលក្ខខណ្ឌជាក់លាក់សម្រាប់គណៈកម្មការស៊ើបអង្កេតនោះទេ។
លោកបន្តថា ៖ «ខ្ញុំបានជួប [ជាមួយអគ្គរដ្ឋទូត អាមេរិក លោក William E.Todd] ពីរដងរួចហើយ គាត់បានស្នើឡើងនូវសារតឹងរ៉ឹងឲ្យមានការដោះស្រាយបញ្ហាក្នុងលក្ខណៈសន្តិវិធីនិងទៅតាមច្បាប់ ស្ថានទូតដទៃៗក៏បាន លើកឡើងនូវសារដូចនេះដែរ»។
ឯកអគ្គរដ្ឋទូត អាល្លឺម៉ង់ លោក Wolfgang Moser ដែលជួបជាមួយលោក ស ខេង កាលពីព្រឹកម្សិលមិញថ្លែងថា ការដែលថា គណៈកម្មការស៊ើបអង្កេតនឹងបង្កើតឡើង នោះវាគឺជាលទ្ធផលវិជ្ជមានរួចទៅហើយ ដោយមិនគិតពីសមាសភាពនោះទេ។
លោកបន្តថា៖ «ខ្ញុំគិតថា វានឹងមិនសមស្របទេឲ្យស្ថានទូតចូលរួមខ្ញុំគិតថា ការចូលរួមរបស់អង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាលនិងអង្គការសហប្រជាជាតិជាអ្នកសង្កេតការណ៍ គឺវាជាលទ្ធផលល្អរួចទៅហើយ។ ខ្ញុំសូមនិយាយថា យើងនឹងមិនកាន់ជើងខាងណាទេក្នុងដំណោះស្រាយទាំងសងខាង»។
កាលកំណត់សម្រាប់ការដាក់បណ្តឹងពាក់ព័ន្ធនឹងការបោះឆ្នោតគឺ នៅត្រឹមថ្ងៃនេះ ហើយ គ.ជ.ប បានប្តេជ្ញាចេញលទ្ធផលបឋមពេញលេញនៅថ្ងៃទី ១០ សីហា។
បើទោះជា គ.ជ.ប អះអាងថា ក្រុមខាងក្រៅអាចចូលរួមបានត្រឹមតែជាអ្នកសង្កេតការណ៍ ក្រុមអ្នកជំនាញច្បាប់បាននិយាយថា គ.ជ.ប តាមច្បាប់អាចឲ្យអង្គការណាមួយជួយប្រមូលភស្តុតាងបានដែរ។
លោក សុក សំអឿន នាយកប្រតិបត្តិនៃក្រុមអ្នកច្បាប់ការពារសិទ្ធិកម្ពុជា ថ្លែងថា៖ «គ.ជ.ប មិនអាចតែងតាំងអង្គការសហប្រជាជាតិ ប៉ុន្តែ ពួកគេអាចអញ្ជើញអង្គការសហប្រជាជាតិចូលរួមជាអ្នកសង្កេតការណ៍ ឬ [ទីប្រឹក្សា] បច្ចេកទេស ឬសមាជិក ប្រសិនបើអង្គការសហប្រជាជាតិយល់ព្រម ចុះហេតុអ្វីមិនព្រមធ្វើ?»៕ PS
រាយការណ៍បន្ថែមៈ Kevin Ponniah, Stuart White និង Abby Seiff
ប្រភពពី ភ្នំពេញប៉ុស្តិ៍
