ថៃ បដិសេធ ការប្រើប្រាស់ផែនទី ឧបសម្ព័ន្ធ ឆ្នាំ១៩៦២ នៅឡាអេ

ទីក្រុងឡាអេ, ហូលឡង់ ៖ ប្រទេសថៃ កាលពីម្សិលមិញ បានបដិសេធការ ប្រើប្រាស់របស់ប្រទេស កម្ពុជានៃ ឧបសម្ព័ន្ធ ផែនទីឆ្នាំ១៩៦២ ដោយនិយាយថា វាអាចត្រូវបានប្រើតែដើម្បី បង្ហាញអធិបតេយ្យភាព របស់ប្រទេស កម្ពុជា លើប្រាសាទព្រះវិហារតែម្ខាង និងថាវាមិនដែលបាន សម្គាល់ជាមួយព្រំដែន ច្បាស់លាស់រវាង ប្រទេស ទាំងពីរនោះទេ។
ភ្នាក់ងារលោក Virachai Plasai បាននិយាយឲ្យដឹងថា ប្រទេសកម្ពុជា បានបង្ខូចផែនទី ផ្សេងទៀតទាំងអស់ ដែល បានប្រើនៅក្នុងសវនាការ អំពីសាលក្រមឆ្នាំ១៩៦២ របស់តុលាការ ពិភពលោកស្តីពី បញ្ហានេះ និងបានទទូចឲ្យ មានការបិទ លើផែនទីខ្នាត1:200,000 នៃ ឧបសម្ព័ន្ធដែល ជាការប្រើប្រាស់ដើម្បី ផលប្រយោជន៍ផ្ទាល់ខ្លួន។
ប្រទេសថៃ និងប្រទេសកម្ពុជា មានជម្លោះលើប្រាសាទព្រះវិហារនៃសាសនាហិណ្ឌូ។ ក្នុងឆ្នាំ ១៩៦២ តុលាការ យុត្តិធម៌ អន្តរជាតិ បានសម្រេចថា ប្រាសាទនេះ គឺបានមកស្ថិតនៅក្រោម អធិបតេយ្យភាព របស់កម្ពុជា និងបាន បញ្ជាឲ្យប្រទេសថៃដកកងទ័ពរបស់ខ្លួនចេញពីប្រាសាទនិងតំបន់ជុំវិញនោះ។
ឥឡូវនេះ រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ស្នើឲ្យតុលាការក្រុងឡាអេ បកស្រាយសាលក្រមរបស់ខ្លួន ដោយនិយាយថា តំបន់ ជុំវិញប្រាសាទ ដែលគួរតែផ្គូផ្គង ជាមួយដែនកំណត់មុនដែល មានស្រាប់នៅក្នុងការ អនុលោម ផែនទីឧបសម្ព័ន្ធ របស់បារាំង។
កាសែត The Nation របស់ថៃ បានរាយការណ៍ថា រដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងការបរទេសនៃ ប្រទេសកម្ពុជាលោក ហោ ណាំហុង បានឲ្យដឹងថា ឃ្លាដែលប្រតិបតិ្តការនៅ ក្នុងឆ្នាំ១៩៦២ សាលក្រមបានស្នើថា ប្រាសាទព្រះវិហារ និង តំបន់ ជុំវិញកាលពីមុនរបស់ខ្លួន មកនៅក្រោមអធិបតេយ្យភាព នៃប្រទេសកម្ពុជា ទៅហើយ។ បន្ទាប់មកកាល ពីថ្ងៃពុធ ទី១៧ ខែមេសា ឆ្នាំ២០១៣ លោកចៅក្រម Abdulqawi Ahmed Yusuf បានសួរថា ភាគីទាំងពីរ ដើម្បី កំណត់ទាំងនៅក្នុងផែនទីឬក្រាហ្វិក "ការកំណត់តំបន់ជុំវិញ" នៃប្រាសាទព្រះវិហារដែលពួកគេ ត្រូវបានជជែក គ្នាក្នុង រយៈពេលប៉ុន្មានថ្ងៃ កន្លងមកនេះ។
លោក ហោ ណាំហុង បានមានប្រសាសន៍ប្រាប់អ្នកយកព័ត៌មានថា “អធិបតេយ្យភាពរបស់ ប្រទេសទេសទាំងពីរ ត្រូវបានកំណត់ដោយឧបសម្ព័ន្ធ ផែនទីឆ្នាំ១៩៦២ហើយ”។
លោក បាននិយាយថា សាលក្រមឆ្នាំ១៩៦២ បានបង្ហាញថា ភាគីទាំងពីរបានទទួល យល់ព្រមរួចទៅ ហើយបន្ទាត់ ព្រំដែន រវាងប្រទេសទាំងពីរ។
តុលាការ តម្រូវឲ្យមានការឆ្លើយតបជាលាយ លក្ខណ៍អក្សរពីភាគីទាំងពីរ នៅត្រឹមថ្ងៃទី២៦ ខែមេសា និងរំពឹងថា ពួកគេនឹងផ្តល់និយមន័យ ត្រឹមថ្ងៃទី៣ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០១៣។
នៅថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ទី១៨ ខែមេសា ឆ្នាំ២០១៣ ទីប្រឹក្សារបស់ប្រទេសកម្ពុជា លោក Rodman Bundy បានច្រាន ចោល ការបង្ហាញផែនទី ដោយអ្នកជំនាញខាងរ៉ូម៉ានី Alina Miron ក្នុងនាមប្រទេសថៃ នោះដោយនិយាយថា វាគឺជាការបំភាន់ភ្នែកតុលាការ។
លោក Bundy បាននិយាយឲ្យដឹងទៀតថា នៅក្នុងផែនទីឧបសម្ព័ន្ធ 85d បានបង្ហាញទៅតុលាការ ដោយលោក Miron ពីភាគីថៃកាលពីថ្ងៃពុធថា វាមិនត្រឹមតែចង្អុល បង្ហាញទីតាំងនៃប្រាសាទនេះ និងត្រូវបានគេ មិនប្រើនៅក្នុង សាលក្រមឆ្នាំ១៩៦២ នោះទេ។ បន្ទាប់ មកលោកបានលើកឡើងនូវផែនទី ឧបសម្ព័ន្ធដែលត្រូវបានគេ ប្រើនៅក្នុង តុលាការ ៥០ឆ្នាំមកហើយ ដោយនិយាយថា នេះជាអ្វីដែលប្រទេសកម្ពុជា កំពុងស្វែងរកការ បកស្រាយពី តុលាការ។
លោក ហោ ណាំហុង បានប្រាប់អ្នកយកព័ត៌មានថា ប្រទេសថៃបានផលិតផែនទី ជាច្រើនដើម្បីបង្ហាញ ទៅតុលាការ នៅពេលដែល ធាតុពិតនៅក្នុងតុលាការ បាន ផ្អែកលើសាលក្រមឆ្នាំ១៩៦២ របស់ខ្លួននៅលើផែនទី ឧបសម្ព័ន្ធតែប៉ុណ្ណោះ។
លោក Bundy មកពីភាគីកម្ពុជា ក៏បានប្រាប់តុលាការថា បន្ទាត់ត្រូវបានគូរនៅក្នុង ដំណោះស្រាយជា មួយ គណៈ រដ្ឋមន្ត្រីថៃនៅ ក្នុងឆ្នាំ១៩៦២ មានហេតុផលសមរម្យ គ្មានតំបន់ជុំវិញប្រាសាទ ជារបស់ថៃនោះឡើយ ដែលបានធ្វើ ឲ្យវា មានការតភ្ជាប់ទៅកាន់ព្រំដែន ដែលបានសម្គាល់នៅ ក្នុងផែនទីឧបសម្ព័ន្ធ 85d ដែលបង្ហាញដោយ ទីប្រឹក្សា របស់ថៃនោះទេ។
លោក បាននិយាយថា ប្រទេសកម្ពុជា មិនធ្លាប់បានទទួលយកព្រំដែនត្រូវបាន គូរនៅក្នុងឆ្នាំ ១៩៦២ដែលធ្វើឡើង ដោយខុទ្ទកាល័យរបស់ថៃ នៃព្រះអង្គម្ចាស់ Damrong នៅឆ្នាំ១៩៣០ទេ។ ហើយព្រះបាទ នរោត្តម សីហនុ មិន ដែលបានទទួលស្គាល់អធិបតេយ្យភាព របស់ថៃនៅលើទឹកដីនៅជិតប្រាសាទព្រះវិហារនោះឡើយ។ ជាការពិត ហើយ បន្ទាប់មកព្រះអង្គម្ចាស់ នរោត្តម ធ្វើការតវ៉ាប្រឆាំង ដើម្បីស្វែងរកការដោះស្រាយ៕