អ្នកឃ្លាំមើល៖ រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាត្រូវដោះស្រាយបញ្ហាសិទ្ធិតាមអនុសាសន៍របស់UN
មន្ត្រីឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្ស
ចាត់ទុកការប្រើប្រាស់កម្លាំងសមត្ថកិច្ចហួសហេតុ
ការរិតត្បិតសេរីភាពបញ្ចេញមតិ
និងភាពមិនឯករាជ្យភាពនៃប្រព័ន្ធតុលាការ
ជាបញ្ហាចម្បងក្នុងបច្ចុប្បន្នភាព ដែលរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា
ត្រូវតែដោះស្រាយជាបន្ទាន់
បន្ទាប់ពីត្រូវបានលើកឡើងក្នុងដំណើរការត្រួតពិនិត្យជាសាកល
តាមពេលវេលាកំណត់ (UPR)។
កាលពីយប់ថ្ងៃអង្គារ ទី២៨ ខែមករា ក្នុងដំណើរការវាយតម្លៃស្ថានភាពសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជា ដែលត្រូវបានផ្សាយបន្តផ្ទាល់ ក្រុមប្រឹក្សាសិទ្ធិមនុស្សអង្គការសហប្រជាជាតិ និងរដ្ឋជាសមាជិក បានសម្រេចផ្តល់អនុសាសន៍កែលម្អចំនួន ១៣៨ចំណុច ទៅលើបញ្ហាសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជា រួមមានបញ្ហាការប្រើប្រាស់កម្លាំងសមត្ថកិច្ចហួសហេតុ ការរិតត្បិតសេរីភាពបញ្ចេញមតិ និងភាពមិនឯករាជ្យភាពនៃប្រព័ន្ធតុលាការជាដើម។
អ្នកគ្រប់គ្រងបច្ចេកទេស ឃ្លាំមើលការរំលោភសិទ្ធិមនុស្សនៃអង្គការលីកាដូ លោក អំ សំអាត យល់ថា បញ្ហារំលោភសិទ្ធិមនុស្ស រួមមានការប្រើកម្លាំងសមត្ថកិច្ចបង្ក្រាបលើបាតុករ ការហាមប្រាមការប្រមូលផ្តុំ បញ្ចេញមតិ ការមិនអាចទទួលបានយន្តការដោះស្រាយជម្លោះដោយយុត្តិធម៌ និងបញ្ហាដីធ្លី គឺសុទ្ធជាចំណុចរសើប ដែលកិច្ចពិភាក្សានៃ UPR បានលើកឡើង ហើយរាជរដ្ឋាភិបាល គួរចាត់វិធានការបន្ទាន់។ លោកថា បើរាជរដ្ឋាភិបាល នៅតែមិនមានការកែប្រែ ឬឆ្លើយតបជាវិជ្ជមាននោះ ស្ថានភាពប្រទេសកម្ពុជា នឹងកាន់តែដុនដាបនៅលើឆាកអន្តរជាតិ ដោយសារតែអនុសាសន៍កាន់តែកើនឡើង «ប្រទេសកម្ពុជាយើង ឥឡូវយើងកំពុងតែជួបវិបត្តិ អញ្ចឹងហើយបើយើងមិនកែទេ ស្ថានភាពវាកាន់តែធ្ងន់ធ្ងរទៅ។ សម្រាប់យើង យើងចង់បានប្រទេសយើងឲ្យជាប្រទេសប្រកាន់លទ្ធិប្រជាធិប្បតេយ្យ សេរីពហុបក្ស ពិតប្រាកដ ក៏មិនចង់មានតែក្នុងរដ្ឋធម្មនុញ្ញឬក៏នៅលើក្រដាសនោះទេ»។
នាយិកាកម្មវិធីនៃមជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា កញ្ញា ចក់ សុភាព យល់ថា ទង្វើខុសឆ្គងរបស់រាជរដ្ឋាភិបាល ដែលកើតឡើងថ្មីនេះ រួមមាន ការបង្ក្រាបដោយហិង្សាពីកម្លាំងសមត្ថកិច្ច មិនមានអត្តសញ្ញាណ និងជំនាញច្បាស់លាស់ ការឃុំខ្លួនសកម្មជនសិទ្ធិមនុស្ស ដើម្បីបំបាក់ការតស៊ូរបស់ពលរដ្ឋ ក៏ជាផ្នែកមួយដែលរដ្ឋាភិបាល គប្បីឆ្លើយតបជាបន្ទាន់ផងដែរ «ជាពិសេសការចាប់ខ្លួនរបស់បាតុករ ក្នុងនោះមានសកម្មជនសិទ្ធិមនុស្សផងដែរនោះ ហើយមានការដាក់និទណ្ឌភាព ការផ្តោតទៅលើសកម្មជនសិទ្ធិមនុស្សឬមួយក៏ពលរដ្ឋ នៅពេលដែលគាត់ចេញតវ៉ា គឺនៅតែជាបញ្ហា»។
VOD មិនអាចសុំការឆ្លើយតបពីប្រធានគណៈកម្មាសិទ្ធិមនុស្ស លោក ឱម យ៉ិនទៀង បានទេ ដោយទូរស័ព្ទចូលតែមិនមានអ្នកលើក។ សម្រាប់អ្នកនាំពាក្យនៃទីស្តីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រី លោក ផៃ ស៊ីផាន មានប្រសាសន៍ថា ដំណើរការវាយតម្លៃនេះ ជាកិច្ចការងារអន្តររដ្ឋាភិបាល និងការចែករំលែកបទពិសោធន៍ ដើម្បីបង្កើនគុណភាពដល់ការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស ក្នុងន័យនេះ ភាគីនីមួយៗមានឋានៈស្មើគ្នា។ លោកចាត់ទុក ការកើនឡើងនៃចំនួនអនុសាសន៍ មិនមែនជារឿងអវិជ្ជមានឡើយ ប៉ុន្តែវាបានឆ្លុះបញ្ចាំងពីភាពចាស់ទុំ និងតម្រូវការសង្គម ឆ្លើយតបនឹងស្ថានភាពរីកចម្រើននាពេលបច្ចុប្បន្ន «ការជួបជុំគ្នា នេះ គឺគ្មានអ្នកណាជានគរបាល គ្មានអ្នកណាជាចៅក្រម ក្នុងការវិនិច្ឆ័យទៅលើតួនៃរដ្ឋាភិបាលណាមួយ។ ថ្វីត្បិតអង្គការសហប្រជាជាតិ ជាអង្គការអន្តររដ្ឋភិបាល ជួយគ្នាទៅវិញទៅមកក្នុងភាពជាដៃគូតែប៉ុណ្ណោះ ហើយអ្វីដែលជាការលើកឡើង ជាការសិក្សា ជាការសំនូមពរ របស់គេ អាចចែកទៅដល់លទ្ធភាពដទៃទៀត តើយើងអាចបំពេញពីអ្វីដែលជាកាតព្វកិច្ចរបស់យើង ដែលយើងបានសច្ចាថា យើងបានចូលរួមទៅពង្រឹងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យហើយគោរពសិទ្ធិមនុស្សនៅ កម្ពុជា»។
ប្រទេសកម្ពុជា ត្រូវបានវាយតម្លៃដោយក្រុមការងារអង្គការសហប្រជាជាតិលើកដំបូង កាលពីថ្ងៃទី១ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០០៩ ដោយគ្រានោះUN បានផ្តល់អនុសាសន៍កែលម្អចំនួន ៩១ចំណុច ហើយរដ្ឋាភិបាល បានប្រកាសទទួលយកអនុសាសន៍ទាំងអស់នោះ ហើយត្រូវបានវាយតម្លៃជាថ្មី កាលពីថ្ងៃទី២៨ ខែមករា ឆ្នាំ២០១៤នេះ ដោយក្រុមការងាររបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ និងរដ្ឋជាសមាជិក។ ការវាយតម្លៃជាថ្មីនេះ ត្រូវបានក្រុមការងារអង្គសហប្រជាជាតិ និងរដ្ឋជាសមាជិក បន្ថែមអនុសាសន៍ថ្មីលើអនុសាសន៍ចាស់ចំនួន ៤៧ទៀត ដែលសរុបមានចំនួន ១៣៨ចំណុច៕
កាលពីយប់ថ្ងៃអង្គារ ទី២៨ ខែមករា ក្នុងដំណើរការវាយតម្លៃស្ថានភាពសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជា ដែលត្រូវបានផ្សាយបន្តផ្ទាល់ ក្រុមប្រឹក្សាសិទ្ធិមនុស្សអង្គការសហប្រជាជាតិ និងរដ្ឋជាសមាជិក បានសម្រេចផ្តល់អនុសាសន៍កែលម្អចំនួន ១៣៨ចំណុច ទៅលើបញ្ហាសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជា រួមមានបញ្ហាការប្រើប្រាស់កម្លាំងសមត្ថកិច្ចហួសហេតុ ការរិតត្បិតសេរីភាពបញ្ចេញមតិ និងភាពមិនឯករាជ្យភាពនៃប្រព័ន្ធតុលាការជាដើម។
អ្នកគ្រប់គ្រងបច្ចេកទេស ឃ្លាំមើលការរំលោភសិទ្ធិមនុស្សនៃអង្គការលីកាដូ លោក អំ សំអាត យល់ថា បញ្ហារំលោភសិទ្ធិមនុស្ស រួមមានការប្រើកម្លាំងសមត្ថកិច្ចបង្ក្រាបលើបាតុករ ការហាមប្រាមការប្រមូលផ្តុំ បញ្ចេញមតិ ការមិនអាចទទួលបានយន្តការដោះស្រាយជម្លោះដោយយុត្តិធម៌ និងបញ្ហាដីធ្លី គឺសុទ្ធជាចំណុចរសើប ដែលកិច្ចពិភាក្សានៃ UPR បានលើកឡើង ហើយរាជរដ្ឋាភិបាល គួរចាត់វិធានការបន្ទាន់។ លោកថា បើរាជរដ្ឋាភិបាល នៅតែមិនមានការកែប្រែ ឬឆ្លើយតបជាវិជ្ជមាននោះ ស្ថានភាពប្រទេសកម្ពុជា នឹងកាន់តែដុនដាបនៅលើឆាកអន្តរជាតិ ដោយសារតែអនុសាសន៍កាន់តែកើនឡើង «ប្រទេសកម្ពុជាយើង ឥឡូវយើងកំពុងតែជួបវិបត្តិ អញ្ចឹងហើយបើយើងមិនកែទេ ស្ថានភាពវាកាន់តែធ្ងន់ធ្ងរទៅ។ សម្រាប់យើង យើងចង់បានប្រទេសយើងឲ្យជាប្រទេសប្រកាន់លទ្ធិប្រជាធិប្បតេយ្យ សេរីពហុបក្ស ពិតប្រាកដ ក៏មិនចង់មានតែក្នុងរដ្ឋធម្មនុញ្ញឬក៏នៅលើក្រដាសនោះទេ»។
នាយិកាកម្មវិធីនៃមជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា កញ្ញា ចក់ សុភាព យល់ថា ទង្វើខុសឆ្គងរបស់រាជរដ្ឋាភិបាល ដែលកើតឡើងថ្មីនេះ រួមមាន ការបង្ក្រាបដោយហិង្សាពីកម្លាំងសមត្ថកិច្ច មិនមានអត្តសញ្ញាណ និងជំនាញច្បាស់លាស់ ការឃុំខ្លួនសកម្មជនសិទ្ធិមនុស្ស ដើម្បីបំបាក់ការតស៊ូរបស់ពលរដ្ឋ ក៏ជាផ្នែកមួយដែលរដ្ឋាភិបាល គប្បីឆ្លើយតបជាបន្ទាន់ផងដែរ «ជាពិសេសការចាប់ខ្លួនរបស់បាតុករ ក្នុងនោះមានសកម្មជនសិទ្ធិមនុស្សផងដែរនោះ ហើយមានការដាក់និទណ្ឌភាព ការផ្តោតទៅលើសកម្មជនសិទ្ធិមនុស្សឬមួយក៏ពលរដ្ឋ នៅពេលដែលគាត់ចេញតវ៉ា គឺនៅតែជាបញ្ហា»។
VOD មិនអាចសុំការឆ្លើយតបពីប្រធានគណៈកម្មាសិទ្ធិមនុស្ស លោក ឱម យ៉ិនទៀង បានទេ ដោយទូរស័ព្ទចូលតែមិនមានអ្នកលើក។ សម្រាប់អ្នកនាំពាក្យនៃទីស្តីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រី លោក ផៃ ស៊ីផាន មានប្រសាសន៍ថា ដំណើរការវាយតម្លៃនេះ ជាកិច្ចការងារអន្តររដ្ឋាភិបាល និងការចែករំលែកបទពិសោធន៍ ដើម្បីបង្កើនគុណភាពដល់ការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស ក្នុងន័យនេះ ភាគីនីមួយៗមានឋានៈស្មើគ្នា។ លោកចាត់ទុក ការកើនឡើងនៃចំនួនអនុសាសន៍ មិនមែនជារឿងអវិជ្ជមានឡើយ ប៉ុន្តែវាបានឆ្លុះបញ្ចាំងពីភាពចាស់ទុំ និងតម្រូវការសង្គម ឆ្លើយតបនឹងស្ថានភាពរីកចម្រើននាពេលបច្ចុប្បន្ន «ការជួបជុំគ្នា នេះ គឺគ្មានអ្នកណាជានគរបាល គ្មានអ្នកណាជាចៅក្រម ក្នុងការវិនិច្ឆ័យទៅលើតួនៃរដ្ឋាភិបាលណាមួយ។ ថ្វីត្បិតអង្គការសហប្រជាជាតិ ជាអង្គការអន្តររដ្ឋភិបាល ជួយគ្នាទៅវិញទៅមកក្នុងភាពជាដៃគូតែប៉ុណ្ណោះ ហើយអ្វីដែលជាការលើកឡើង ជាការសិក្សា ជាការសំនូមពរ របស់គេ អាចចែកទៅដល់លទ្ធភាពដទៃទៀត តើយើងអាចបំពេញពីអ្វីដែលជាកាតព្វកិច្ចរបស់យើង ដែលយើងបានសច្ចាថា យើងបានចូលរួមទៅពង្រឹងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យហើយគោរពសិទ្ធិមនុស្សនៅ កម្ពុជា»។
ប្រទេសកម្ពុជា ត្រូវបានវាយតម្លៃដោយក្រុមការងារអង្គការសហប្រជាជាតិលើកដំបូង កាលពីថ្ងៃទី១ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០០៩ ដោយគ្រានោះUN បានផ្តល់អនុសាសន៍កែលម្អចំនួន ៩១ចំណុច ហើយរដ្ឋាភិបាល បានប្រកាសទទួលយកអនុសាសន៍ទាំងអស់នោះ ហើយត្រូវបានវាយតម្លៃជាថ្មី កាលពីថ្ងៃទី២៨ ខែមករា ឆ្នាំ២០១៤នេះ ដោយក្រុមការងាររបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ និងរដ្ឋជាសមាជិក។ ការវាយតម្លៃជាថ្មីនេះ ត្រូវបានក្រុមការងារអង្គសហប្រជាជាតិ និងរដ្ឋជាសមាជិក បន្ថែមអនុសាសន៍ថ្មីលើអនុសាសន៍ចាស់ចំនួន ៤៧ទៀត ដែលសរុបមានចំនួន ១៣៨ចំណុច៕