អភិបាលខេត្តព្រះសីហនុព្រមានចាត់វិធានការចំពោះការចាក់ដីរំលោភយកឆ្នេរសមុទ្រ
ថ្នាក់ដឹកនាំខេត្តព្រះសីហនុ បន្តចាត់វិធានការក្តៅទៅលើជនទាំងឡាយណា ដែលធ្វើសកម្មភាពចាក់ដីទន្ទ្រានយកដីតាមតំបន់ឆ្នេរនានា នៅមូលដ្ឋានខេត្តទេសចរណ៍ជាប់មាត់សមុទ្រមួយនេះ។ ជនប្រព្រឹត្តិកំហុសឆ្គងនេះ ជំហានដំបូង អាជ្ញាធរឲ្យធ្វើកិច្ចសន្យាបញ្ឈប់សកម្មភាពចាក់ដីចូលសមុទ្រ ប៉ុន្តែបើមិនគោរពតាមកិច្ចសន្យា អាជ្ញាធរនឹងមានវិធានការតាមផ្លូវច្បាប់។
សារព្រមាននឹងចាត់វិធានការតាមផ្លូវច្បាប់របស់ លោក ឈិត សុខុន អភិបាលខេត្តព្រះសីហនុ ធ្វើឡើងបន្ទាប់ពីមានមនុស្សមួយចំនួននៅតំបន់ឆ្នេរទំនប់រលក និងតំបន់ឆ្នេរផ្សេងទៀតនាមូលដ្ឋាននេះ បានបន្តសកម្មភាពចាក់ដីរំលោភយកឆ្នេរធ្វើកម្មសិទ្ធិ ឬសង់សំណង់រឹងមាំផ្សេងៗ។
សំណង់រឹងមាំដែលសង់នៅជាប់ឆ្នេរខេត្តព្រះសីហនុ។ រូបថតថ្ងៃទី៨ ខែតុលា ឆ្នាំ២០១៤
អភិបាលខេត្តរូបនេះបានប្រាប់វិទ្យុអាស៊ីសេរី នៅថ្ងៃសៅរ៍ ទី២០ ខែធ្នូ ថា នឹងមិនអនុញ្ញាតឲ្យជនគ្រប់រូប ទោះមានសែស្រឡាយ ឬបុណ្យស័ក្តិធំប៉ុណ្ណាក៏ដោយ ធ្វើសកម្មភាពចាក់ដីរំលោភយកដីតាមតំបន់ឆ្នេរបន្តទៀតទេ។ លោកបន្តថា ភាពមិនប្រក្រតីនៃការរំលោភចាក់ដី ឬព័ទ្ធរបងហ៊ុមព័ទ្ធឆ្នេរពីអតីតកាលជាករណីមួយផ្សេង ប៉ុន្តែនៅក្នុងអាណត្តិដឹកនាំរបស់លោក គឺមិនអនុញ្ញាតឲ្យមានសកម្មភាពរំលោភយកឆ្នេរសមុទ្រធ្វើកម្មសិទ្ធិ ទៀតទេ។
យ៉ាងនេះក្តី លោក ឈិត សុខុន មិនបកស្រាយទៅលើសកម្មភាពរំលោភយកដីតំបន់ឆ្នេរ ឬការស្ថាបនាសំណង់រឹងមាំរបស់ក្រុមហ៊ុន ឬឯកជនមួយចំនួននាពេលកន្លងទៅ ថានឹងត្រូវអនុវត្តបែបណាទេ។ ប៉ុន្តែលោកថា បញ្ហាមិនប្រក្រតីដែលកើតមាននៅតាមតំបន់ឆ្នេរខេត្តព្រះសីហនុ ទុកឲ្យរដ្ឋាភិបាលជាអ្នកសម្រេចនាថ្ងៃខាងមុខ៖ «យើងទុកឲ្យឆ្នេរ សមុទ្រខេត្តព្រះសីហនុ រក្សាឲ្យនៅធម្មតារៀងទៅ ហើយរង់ចាំមានច្បាប់ផ្សេងៗចេញមក ចាំយើងអនុវត្តតាមហ្នឹងទៀតនាថ្ងៃខាងមុខ។ ប៉ុន្តែបច្ចុប្បន្ននេះ មិនអនុញ្ញាតឲ្យមានការចាក់ដីរំលោភយកឆ្នេរសមុទ្រធ្វើកម្មសិទ្ធិ ឬសង់សំណង់រឹងមាំទៀតទេ»។
វិធានការទប់ស្កាត់មិនឲ្យមានសកម្មភាពចាក់ដី ឬព័ទ្ធរបងហ៊ុមព័ទ្ធរំលោភដីនៅតាមតំបន់ឆ្នេរសមុទ្រ ធ្វើកម្មសិទ្ធិរបស់អភិបាលខេត្តព្រះសីហនុ ទទួលបានការសាទរពីមន្ត្រីសង្គមស៊ីវិល ដែលធ្វើការងារពាក់ព័ន្ធសិទ្ធិមនុស្ស និងសិទ្ធិដីធ្លីជាដើម។
មន្ត្រីសម្របសម្រួលអង្គការលីកាដូ (Licadho) ខេត្តព្រះសីហនុ លោក ប៊ួន ណារិទ្ធ មានប្រសាសន៍ថា សកម្មភាពព័ទ្ធរបងថ្ម ឬចាក់ដីរំលោភយកតំបន់ឆ្នេរធ្វើកម្មសិទ្ធិ អាជ្ញាធរខេត្តនេះត្រូវតែទប់ស្កាត់ឲ្យមានប្រសិទ្ធភាព។ ជាងនេះ លោកស្នើដល់អាជ្ញាធរខេត្តព្រះសីហនុ ត្រូវសុំគោលការណ៍ពីរដ្ឋាភិបាល ឬរដ្ឋសភា ដើម្បីដកដីតំបន់ឆ្នេរពីក្រុមហ៊ុន ឬឯកជន ដែលហ៊ុមព័ទ្ធរបងថ្ម ហើយគ្មានសកម្មភាពអភិវឌ្ឍន៍ មកជាសម្បត្តិរដ្ឋវិញ។
មន្ត្រីសិទ្ធិមនុស្សរូបនេះបន្ថែមថា សព្វថ្ងៃនេះឆ្នេរសមុទ្រខេត្តព្រះសីហនុ ភ្ញៀវទេសចរអាចចុះងូតទឹក ឬដើរកម្សាន្តពេញនិយម គឺមានតែឆ្នេរអូរឈើទាល មានទីតាំងនៅទល់មុខផ្ទះលំហែកាយរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន មួយទេ ដែលមានសោភ័ណភាពល្អ និងមានអនាម័យ។ ប៉ុន្តែឆ្នេរក្រៅពីនេះមួយចំនួនគ្មានអនាម័យ និងឆ្នេរខ្លះទៀត ត្រូវគ្រប់គ្រងដោយក្រុមហ៊ុន ឬឯកជន ហើយមិនអនុញ្ញាតឲ្យភ្ញៀវទេសចរដើរឆ្លងកាត់បានទូលំទូលាយទេ មានដូចជា ឆ្នេរឯករាជ្យ និងឆ្នេរសុខា ជាដើម៖ «បើអភិបាលខេត្ត ព្រះសីហនុ អាចរក្សាដីតំបន់ឆ្នេរសមុទ្រកុំឲ្យមានការរំលោភមានប្រសិទ្ធភាព វិស័យទេសចរណ៍នៅតំបន់ឆ្នេរខេត្តនេះ នឹងកើនច្រើនថែមទៀតនាថ្ងៃអនាគត។ សូមឯកឧត្តម ឈិត សុខុន រៀបចំនីតិវិធីៗផ្សេងៗដើម្បីដាក់ជូនសម្ដេចនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ពិនិត្យ និងឈានដល់សម្ដេចមានវិធានការតាមផ្លូវច្បាប់ រឹបអូសយកដីនៅតាមតំបន់ឆ្នេរពីឯកជន និងក្រុមហ៊ុនមកជាសម្បត្តិរដ្ឋវិញ។ ជាងនេះ ត្រូវបើករបងថ្មហ៊ុមព័ទ្ធដីនៅតាមតំបន់ឆ្នេរមួយចំនួន មកជាសម្បត្តិរដ្ឋវិញ។ ឆ្នេរទាំងនោះមានដូចជា ឆ្នេរឯករាជ្យ និងឆ្នេរអារីស្តុន ជាដើម»។
ទាក់ទិនបញ្ហានេះ សមាជិកក្រុមប្រឹក្សាខេត្តព្រះសីហនុ លោក សុខ សាវ៉ាត ទទួលស្គាល់ថា ឆ្នេរភាគច្រើននាមូលដ្ឋានខេត្តជាប់មាត់សមុទ្រមួយនេះ ត្រូវក្រុមហ៊ុន និងមន្ត្រីមានអំណាចក្នុងជួររដ្ឋាភិបាលកាន់កាប់។ លោកបន្តថា បច្ចុប្បន្នភ្ញៀវទេសចរភាគច្រើន ពិសេសភ្ញៀវបរទេស ច្រើននិយមទៅកម្សាន្តនៅតាមកោះ ព្រោះឆ្នេរទីប្រជុំជនខេត្តព្រះសីហនុ មិនមានឆ្នេរសម្រាប់ឲ្យពួកគេដេកសំដិល ឬគេងអាំងថ្ងៃទេ និងឆ្នេរភាគច្រើនគ្មានអនាម័យ ឬមានការបង្ហូរទឹកស្អុយចូលសមុទ្រ ដោយមិនឆ្លងកាត់អាងចម្រោះទឹកស្អាត ជាដើម៖ «ច្បាប់រដ្ឋធម្មនុញ្ញ បានចែងថា ដីសមុទ្រដីទន្លេបាតសមុទ្រ ដីឆ្នេរ ឬភ្នំជាដើម សុទ្ធតែជាសម្បត្តិរបស់រដ្ឋទាំងអស់។ ដូច្នេះ បើមានបុគ្គលណាមួយមកបិទកន្លែងសាធារណៈយកធ្វើជារបស់ឯកជន គឺជាការរំលោភច្បាប់រដ្ឋធម្មនុញ្ញធ្ងន់ធ្ងរ។ ហើយបញ្ហានេះ រដ្ឋាភិបាល ឬអាជ្ញាធរខេត្ត មិនគួរទុក ឬអនុញ្ញាតឲ្យឆ្នេរសមុទ្រខេត្តព្រះសីហនុ ដែលទុកសម្រាប់លំហែកាយរបស់ភ្ញៀវទេសចរ ក្លាយជាកម្មសិទ្ធិឯកជន ឬក្រុមហ៊ុននោះទេ។ បញ្ហានេះ រដ្ឋាភិបាលគួរតែពិចារណាដកហូតដីតំបន់ឆ្នេរទាំងនោះ មកជាសម្បត្តិរដ្ឋគ្រប់គ្រង ដើម្បីទាក់ទាញវិស័យទេសចរណ៍ឲ្យបានច្រើនថែមទៀតនាថ្ងៃអនាគត»។
ទាក់ទិនបញ្ហានេះដែរ លោក កឹម សុខា អនុប្រធានទី១រដ្ឋសភា និងជាអនុប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ បានឲ្យវិទ្យុអាស៊ីសេរី ដឹងថា ចាប់ពីឆ្នាំ២០១៥ តទៅ លោកនឹងលើកយកបញ្ហារំលោភយកដីតំបន់ឆ្នេរសមុទ្រខេត្តព្រះសីហនុ ទៅពិភាក្សាជាមួយរដ្ឋាភិបាល និងដាក់ជូនគណៈកម្មការជំនាញក្នុងរដ្ឋសភា ដើម្បីពិភាក្សា និងឈានដល់រឹបអូសមកដីតំបន់ឆ្នេរមួយចំនួនពីឯកជន ឬក្រុមហ៊ុនដាក់ជាសម្បត្តិរដ្ឋវិញ៕ ប្រភពៈ RFA
